Rodzaje progów zwalniających
Jako urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) progi zwalniające mają za zadanie uspokojenie ruchu w strefach, gdzie zostały zamontowane. Najczęściej przyjmują postać charakterystycznych, łatwo rozpoznawalnych wygarbień i używa się ich w miejscach, w których wymagane jest wymuszenie ograniczenia prędkości poruszających się po danej drodze pojazdów. Obecność progów zwalniających przekłada się na poprawę bezpieczeństwa ruchu oraz w wielu przypadkach na redukcję nasilenia ruchu kołowego na drodze, na której zamontowano większą ich liczbę.
Jak działa próg zwalniający?
Ogólna zasada funkcjonowania progu zwalniającego jest bardzo prosta: jego podstawowym zadaniem jest zmuszenie kierowcy do zmniejszenia prędkości pojazdu, który zbliża się do takiego progu. Co bardzo ważne, jeśli chodzi o próg zwalniający i ograniczenie prędkości wymagane do bezpiecznego, komfortowego pokonania danego „śpiącego policjanta”, obowiązują różne limity w zależności od typu progu. Niestety, wielu kierowców o tym nie wie bądź zapomina, co nierzadko kończy się pokonywaniem progów zwalniających z nieodpowiednią prędkością, mogącą skutkować potencjalnym uszkodzeniem samochodu.
Progi zwalniające - rodzaje
Podstawowy podział progów zwalniających to rozróżnienie na progi najazdowe i progi podrzutowe – te drugie mogą być stosowane wyłącznie poza drogami mającymi status drogi publicznej. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest dozwolona przez obowiązujące przepisy prawa możliwość wykorzystania progów podrzutowych jako dodatkowego elementu uzupełniającego funkcjonalność zapory U-13b.
Co ważne, w zależności od tego, jaki zostanie zamontowany próg zwalniający, ograniczenie prędkości niezbędne do bezpiecznego pokonania go (tzw. prędkość graniczna) będzie różne. Zakres ten może wahać się od 5-8 km/h dla progów podrzutowych do ok. 20-30 km/h w przypadku progów najazdowych.
Należy jednak mieć na uwadze, że nie istnieje jedna, uśredniona wartość, która znajduje zastosowanie dla każdego typu progu zwalniającego, stąd najlepszym rozwiązaniem dla kierowcy jest stosowanie się do ograniczeń prędkości wskazanych na znakach drogowych towarzyszących progom zwalniającym (znak ostrzegawczy A-11a).
Progi najazdowe U-16
W obrębie tej grupy progów znajdują się liniowe progi listwowe i płytowe ograniczające minimalną prędkość przejazdu w zakresie od około 18-20 km/h (próg zwalniający U-16d) do około 25-30 km/h (próg zwalniający U-16a). Progi zwalniające U-16B (liniowe płytowe) pozwalają na wyznaczanie na nich przejść dla pieszych, o ile długość płyty przekracza 4 metry.
Progi podrzutowe U-17
Podrzutowe progi zwalniające cechują się zauważalnie niższą wartością granicznej prędkości przejazdu (nawet 5-8 km/h), niż progi najazdowe. Z tego względu stosuje się je wyłącznie poza drogami publicznymi, co w praktyce oznacza, że najczęściej spotkamy je na osiedlach, parkingach czy w bramach wjazdowych na tereny zakładów pracy lub obiektów użyteczności publicznej.
Podział progów ze względu na układ w planie drogi
Progi zwalniające można również klasyfikować ze względu na ich układ w planie drogi w zależności od tego, jaką jej szerokość zajmują lub w jaki sposób zostały usytuowane na jezdni. Wyróżnia się następujące rodzaje progów:
Progi zwalniające listwowe
Progi tego rodzaju wykonuje się na całej szerokości drogi, przy czym element listwowy może przyjmować formę jednolitą bądź składać się z szeregu odpowiednio i w trwały sposób połączonych ze sobą oraz z podłożem segmentów.
Progi zwalniające płytowe
Ten typ progu zwalniającego ma formę płyty. Efekt ten uzyskuje się dzięki właściwemu ukształtowaniu nawierzchni jezdni na danym odcinku albo poprzez ułożenie na jezdni stosownej konstrukcji i zamocowanie jej.
Progi zwalniające wyspowe
Progi wyspowe wykonuje się w postaci charakterystycznych „wysepek” (jednej lub większej liczby) umieszczonych w przewidzianych do tego miejscach na jezdni. Wyspowy próg zwalniający może być trapezowy lub łukowy,
Niestandardowe progi zwalniające
Poza progami zwalniającymi o typowej konstrukcji można się czasem spotkać z progami o nietypowej budowie, przeznaczonymi do zastosowania w określonych warunkach, w których standardowe rozwiązania nie spełniałyby swojej funkcji lub z różnych względów są niemożliwe do wykorzystania. Są to:
pinezka – progi tego rodzaju najczęściej stosuje się na skrzyżowaniach, przy czym pojazdy przejeżdżają przez próg-pinezkę jedynie częściowo;
poduszka – ten typ progu zwalniającego ma charakterystyczny, prostokątny kształt i umieszcza się go w centralnej części skrzyżowania. W innych miejscach progów-poduszek zwykle nie stosuje się;
próg wyspowy (tzw. poduszka berlińska) – wyspowe progi zwalniające mogą być używane wszędzie tam, gdzie istotne jest uspokojenie ruchu pojazdów osobowych bez spowalniania pojazdów o większych gabarytach i szerokim rozstawie osi, jak autobusy miejskie i samochody ciężarowe.
Próg zwalniający — przepisy, czyli gdzie można umieszczać progi zwalniające?
Zgodnie z obowiązującymi obecnie w Polsce przepisami, zawartymi przez ustawodawcę w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków umieszczania ich na drogach (Dz. U. Nr 220, poz 2181 z późn. zm.), progi zwalniające mogą być umieszczane w obszarze zabudowanym na drogach lokalnych (L), dojazdowych (D) oraz zbiorczych (Z), przy czym w tym ostatnim przypadku jedynie w wyjątkowych przypadkach.
Wspomniane rozporządzenie było wielokrotnie nowelizowane, a jego obowiązująca wersja obejmuje również szczegółowy wykaz warunków, jakie muszą zostać spełnione, aby na danej drodze można było zgodnie z prawem zamontować progi zwalniające.
Zobacz również artykuł: Blokady parkingowe - co warto wiedzieć?.