Oznakowanie dróg i tras rowerowych

Rozwój infrastruktury rowerowej w postaci miejskich dróg rowerowych, ale także długodystansowych szlaków turystycznych przynosi rozszerzenie asortymentu rozwiązań w zakresie ich oznakowania. Dziś zarówno zawodowych kolarzy, jak i fanów rekreacyjnych wycieczek na dwóch kółkach obowiązuje znajomość znaków drogowych dla rowerzystów. Ta wiedza zwiększa bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu. Aby uniknąć tragicznych w skutkach sytuacji, należy przyswoić podstawowe znaki i przepisy. Najlepiej, gdyby rowerzysta znał wszystkie znaki drogowe, zarówno poziome, jak i pionowe i bezbłędnie rozpoznawał te, które dotyczą go w szczególności.

Co to jest szlak rowerowy?

Istnieje zasadnicza różnica między pojęciami szlak rowerowy a droga rowerowa. Szlak rowerowy to trasa turystyczna, oznakowana za pomocą symboli, ustalonych przez PTTK (Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze). Ma na celu doprowadzić turystę-rowerzystę do ciekawych miejsc w danym regionie, niekoniecznie najkrótszą i najłatwiejszą trasą. Poruszający się szlakiem rowerowym zobowiązany jest do przestrzegania wszystkich ewentualnych przepisów ruchu drogowego, które obowiązują na trasie szlaku. Kolory szlaków nie oznaczają stopnia trudności. Szlaki znakowane są w pięciu kolorach: czerwonym, niebieskim, zielonym, żółtym lub czarnym. Kolorem szlaku nazywa się kolor pasków, kropek i strzałek na znakach i drogowskazach. 
Nieoznakowane odgałęzienia szlaku mają na drogowskazach strzałki białe (czarne kontury strzałek).

Pojęcie drogi (ścieżki) rowerowej

Droga rowerowa to pas ruchu dla rowerzystów, specjalnie utwardzony i posiadający oznaczenie ścieżki rowerowej. Ma zazwyczaj znaczenie komunikacyjne, a nie turystyczne. Szczegółowe wytyczne odnośnie dróg rowerowych zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Ze względu na rodzaj miejskie drogi rowerowe dzielą się następująco:  

• samodzielna, w pasie drogowym, 
• samodzielna, niezależna od układu drogowego (w parku lub nad rzeką), 
• wydzielona z jezdni, 
• wydzielona z chodnika. 

Natomiast ze względu na kierunek wyróżnia się następujące drogi rowerowe: 

• jednokierunkowe:
  • prowadzone ulicą jednokierunkową w przeciwnym kierunku w stosunku do kierunku jazdy aut, 
  • dwie (o przeciwnych kierunkach jazdy) po przeciwległych stronach jezdni
• dwukierunkowe.

Ważne znaki dla rowerzystów

Szczegółowe wytyczne odnośnie dróg rowerowych oraz ich oznakowania zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. Znajomość przybliżonych poniżej znaków stanowi minimum pozwalające w miarę bezpiecznie poruszać się po danym terenie.  Jednak żaden paragraf nie zastąpi ludzkiej uwagi i czujności podczas rzetelnej oceny sytuacji.  

Znaki ostrzegawcze dla rowerzystów

W tej grupie znaków tablice mają kształt trójkąta o zaokrąglonych rogach. Symbole są czarne, a tło żółte, całość zawiera dodatkowo czerwone obramowanie. Należy zwrócić szczególną uwagę na „uwaga rowerzyści” (A-24) oraz „ustąp pierwszeństwa” (A-7) i „skrzyżowanie dróg” (A-5). Pierwszy znak ostrzega przed nadjeżdżającymi rowerzystami i znajduje się w miejscu, gdzie osoby poruszające się tym środkiem transportu muszą wjechać lub przejechać przez jezdnię, a inni uczestnicy ruchu muszą zachować szczególną ostrożność. Drugi znak komunikuje jasno - „ustąp pierwszeństwa przejazdu”.  Ostatni informuje rowerzystę o skrzyżowaniu równorzędnym. W tym miejscu trzeba kierować się zasadą prawej ręki i przepuścić uczestnika ruchu jadącego z prawej strony.

Znaki zakazu dla rowerzystów

Znaki zdecydowanie wpadające w oko, mają kształt koła z czerwoną obwódką. Ograniczają możliwość poruszania się w konkretnym miejscu określonym pojazdom lub wykonywania danych manewrów. Dla rowerzysty najistotniejszymi znakami z tej kategorii będą kolejno: „zakaz ruchu w obu kierunkach” (B-1), „zakaz wjazdu” (B-2), oraz „zakaz wjazdu rowerów” (B-9). Ich nazwy nie wymagają specjalnego komentarza. 

Znaki nakazu dla rowerzystów

Kolejną kategorią znaków są znaki nakazu. W Polsce mają okrągły kształt, niebieskie tło, a symbole na nich umieszczone są koloru białego. Dlarowerzysty istotny będzie znak „droga dla rowerów” (C-13), inaczej „ścieżka rowerowa” oraz jego pochodne. Informuje on o wyznaczonej drodze dla rowerów, z której prowadzący jednoślad mają obowiązek korzystać. Od 2015 roku nakaz ten obejmuje także rowery trójkołowe. Znak nakazu „droga dla rowerów” jest odwoływany przez znak C-13a, przedstawiający przekreślony jednoślad.

Znaki informacyjne dla rowerzystów

Mają postać kwadratów utrzymanych w niebiesko-biało-czarnej kolorystyce. Najważniejsza tablica to znak informacyjny „przejazd dla rowerów” (D-6a) oraz wariant z przejściem dla pieszych (D-6b). Oba wskazują miejsce, gdzie możliwe jest przejechanie drogi w poprzek.

Znaki poziome dla rowerzystów

Oprócz wyżej wymienionych wcześniej znaków pionowych, rowerzysty dotyczą również oznaczenia ścieżki rowerowej poziome, wymalowane na jezdni. Piktogram przedstawiający rower (P-23) wskazuje, że dana droga przeznaczona jest dla jednośladów. Ostatnim poziomym znakiem są przerywane linie oznaczające miejsce, w którym dozwolony jest przejazd przez jezdnię (P-11). Oznacza miejsce, gdzie rowerzyście przysługuje pierwszeństwo, a kierowca powinien zachować szczególną ostrożność.

Zobacz również artykuł: Jakie znaki bezpieczeństwa możemy spotkać na wakacjach?.