Jakie znaki ewakuacyjne i oznaczenia ppoż. należy stosować? Norma PN czy ISO?
Obowiązek prawidłowego oznakowania systemu przeciwpożarowego oraz dróg ewakuacyjnych w budynkach i obiektach budowlanych nakłada na właściciela, administratora lub zarządcę budynku Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów i terenów. W Rozporządzeniu znajdują się zapisy, które nakazują m.in. stosowanie odpowiednich, zgodnych z aktualnie obowiązującymi normami, znaków ppoż i znaków ewakuacyjnych. Co gwarantuje maksymalną czytelność i spójność oznakowania. Dzięki temu w sytuacji zagrożenia istnieje możliwość przeprowadzenia szybkiej i skutecznej ewakuacji oraz zastosowania wszelkich procedur zawartych w instrukcji ppoż. Jakie znaki bezpieczeństwa są zgodne z aktualnie obowiązującymi normami i przepisami?
Oznakowanie ppoż i ewakuacyjne
Obecny stan formalno-prawny pozwala na zastosowanie oznakowania przeciwpożarowego i oznakowania ewakuacyjnego zgodnych z normami: PN-N-01256-01:1992, PN-N-01256-02:1992 i PN-N-01256-04:1997. Czego dotyczą te normy?
Norma PN-N-01256-01:1992 (PN-92/N-01256/01)
Norma PN-N-01256-01:1992 Znaki bezpieczeństwa - ochrona przeciwpożarowa to norma regulująca kwestie dotyczące znaków bezpieczeństwa stosowanych w ochronie ppoż. W tej kategorii znajdują się znaki, które pozwalają m.in. na dokładne wskazanie umiejscowienia hydrantów, gaśnic, sprzętu pożarniczego, a także telefonów i przycisków alarmowych. Znaki ochrony przeciwpożarowej to również najważniejsze znaki zakazu (np. zakaz zastawiania drogi pożarowej) oraz znaki ostrzegawcze (np. przed substancjami niebezpiecznymi). Kształt i kolorystyka oznakowania ochrony ppoż. wg normy PN-92/N-01256/01 zależy od rodzaju konkretnego znaku, a ich wielkość oraz materiał mogą się różnić w zależności od tworzywa, z którego zostały wykonane (do wyboru są znaki na sztywnej płycie lub na folii samoprzylepnej).
Norma PN-N-01256-02:1992 (PN-92/N-01256/02)
Norma PN-N-01256-02:1992 Znaki bezpieczeństwa - Ewakuacja to norma regulująca kwestie związane ze znakami ewakuacyjnymi, ich kolorystykę i wygląd. W tej kategorii znaków znajdują się przede wszystkim znaki kierunkowe, takie jak: kierunek drogi ewakuacyjnej (np. w lewo, w prawo, schodami w dół na lewo, schodami w dół na prawo, schodami w górę na lewo, schodami w górę na prawo), a także strzałki kierunkowe, oznakowanie drzwi ewakuacyjnych (prawych, lewych) oraz sposoby otwierania drzwi (ciągnąć, pchać, przesunąć). Znaki ewakuacyjne wg normy PN-N-01256-02:1992 mają kolor zielony, z białą ramką i białym piktogramem, są dostępne w różnych wielkościach i wykonane z różnych materiałów (do wyboru są znaki na sztywnej płycie i na folii samoprzylepnej, również w wersji fotoluminescencyjnej).
Norma PN-N-01256-04:1997 (PN-97/N-01256/04)
Norma PN-N-01256-04:1997 Znaki bezpieczeństwa - Techniczne środki przeciwpożarowe to norma regulująca kwestie związane ze znakami bezpieczeństwa i kategorią oznakowania technicznych środków ppoż. Mowa tutaj o znakach wskazujących umiejscowienie istotnych, z punktu widzenia akcji gaśniczej, urządzeń i sprzętów oraz informujących o rodzaju / przeznaczeniu tego sprzętu, np. uruchamianie klap dymowych, kurek główny instalacji gazowej, przeciwpożarowy zbiornik wody, hydrant, zawór hydrantowy itp. Oznakowanie technicznych środków przeciwpożarowych zgodnych z normą PN-97/N-01256/04 są najczęściej w kolorze biało - czerwonym (czerwone tło z białymi piktogramami i podpisami), mogą mieć różną wielkość i być wykonane na sztywnej płycie lub samoprzylepnej folii.
PN-EN ISO 7010:2012 - norma międzynarodowa
ISO 7010 Symbole graficzne - Znaki bezpieczeństwa i kolory bezpieczeństwa to norma, o charakterze międzynarodowym, która została wprowadzona w celu uporządkowania wszelkich kwestii związanych ze znakami bezpieczeństwa, ujednolicenia wyglądu i kolorystyki znaków bezpieczeństwa. Zmiana normy ma pozytywnie wpłynąć na standardy bezpieczeństwa przeciwpożarowego - znaki ISO są łatwo rozpoznawalne, a piktogramy intuicyjne w odczytywaniu ich znaczenia. Znaki ochrony przeciwpożarowej, znaki ewakuacyjne i oznakowania technicznych środków ppoż wg PN-EN ISO 7010 to znaki maksymalnie czytelne i intuicyjne, pozwalające na klarowne oznakowanie wszystkich elementów systemu przeciwpożarowego.
Kiedy sięgnąć po znaki wg normy PN a kiedy po ISO
Znaki bezpieczeństwa wg norm PN-N-01256-02:1992 i PN-N-01256-04:1997 to znaki obowiązujące równolegle z nową normą ISO. Ich stosowanie w celu oznakowania budynków, obiektów budowlanych i terenów jest zgodne z przepisami i pozwala skutecznie wypełnić zobowiązania wynikające z zapisów Rozporządzenia w sprawie ochrony ppoż. Po znaki wg dotychczasowych norm PN warto sięgnąć przede wszystkim w sytuacjach, w których uzupełniamy istniejące oznakowanie budynku, np. gdy jakiś znak / znaki zostały uszkodzone lub kontrola wykazała braki w oznakowaniu - w ten sposób zapewniamy pełną spójność oznakowania.
Podsumowanie
Obecny stan formalno-prawny pozwala na zastosowanie znaków bezpieczeństwa zgodnych z normą PN-N-01256-01:1992 (Znaki bezpieczeństwa – ochrona przeciwpożarowa), PN-N-01256-02:1992 (Znaki bezpieczeństwa – ewakuacja), PN-N-01256-04:1997 (Znaki bezpieczeństwa - techniczne środki przeciwpożarowe) lub normą ISO 7010:2012 (Znaki – ochrona przeciwpożarowa, znaki – ewakuacja). Należy podkreślić, że warunkiem koniecznym do zastosowania (umieszczania w obiektach) znaków wykonanych zgodnie z w/w normami, jest posiadanie wymaganego prawem aktualnego Świadectwa Dopuszczenia wydanego przez CNBOP.
Zobacz również artykuł: Kompletny poradnik stosowania oznakowania ewakuacyjnego.